Bismillaahir rahmaanir rahiim.
Pada ruangan Persoalan Dijawab kali ini, saya akan menerangkan secara jelas mengenai status minuman bikarbonat Coca-Cola yang telah mencetuskan suatu isu berkaitan minuman tersebut mengandungi kandungan alkohol. Sebelum ini saya turut ditanya mengenai masalah yang sama justeru saya telah melakukan sedikit semakan dan merujuk kepada beberapa fatwa yang dikeluarkan oleh Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan serta kajian-kajian yang dilakukan oleh pihak Jabatan Kemajuan Islam Malaysia ( JAKIM ) mengenai masalah tersebut.
( Sumber: Gambar daripada internet )
Hasil daripada semakan itu mendapati:
1) Merujuk kepada artikel yang disebarkan itu, kandungan alkohol adalah 2 oz of flavour to 5 gals syrup, means that 8 oz for 20 gallon, So 236 ml alcohol for 761 liter total. Approximately 0.31 % alcohol content, so below limit 1 %.
2) Terdapat masalah berkenaan istilah alkohol ( ethanol ) dan arak bagi pemahaman dalam kalangan masyarakat Malaysia.
3) Alkohol tidak digunakan atau dimasukkan di dalam pembuatan minuman bikarbonat, akan tetapi tindak balas kandungan gula yang terlalu tinggi di dalam minuman tersebut boleh menghasilkan alkohol.
Merujuk kepada fatwa yang dikeluarkan oleh Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan:
Berdasarkan taklimat, pembentangan dan penjelasan yang disampaikan oleh pakar-pakar daripada Institut Produk Makanan Halal, Universiti Putra Malaysia ( UPM ) serta dengan mengambil kira keputusan-keputusan yang telah diputuskan dalam Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia yang membincangkan isu alkohol dalam makanan, minuman, pewangi dan ubat-ubatan pada 14 hingga 16 Julai 2011 telah bersetuju memutuskan seperti berikut:
1. Setiap minuman arak adalah mengandungi alkohol. Walaubagaimanapun, bukan semua alkohol itu adalah arak. Alkohol yang diperoleh daripada proses pembuatan arak hukumnya haram dan najis.
2. Manakala alkohol yang diperoleh bukan melalui proses pembuatan arak hukumnya tidak najis, tetapi haram ( tidak boleh ) diminum dalam bentuk aslinya kerana ia adalah racun dan boleh membunuh.
3. Minuman ringan yang diproses / dibuat bukan dengan tujuan untuk menghasilkan arak dan mempunyai alkohol di bawah aras 1 % v/v adalah harus ( boleh ) diminum.
4. Manakala minuman ringan yang dibuat dengan niat dan cara yang sama seperti proses membuat arak, sama ada mengandungi banyak atau sedikit alkohol atau alkoholnya disuling adalah haram diminum.
5. Makanan atau minuman yang mengandungi alkohol secara semulajadi seperti buah-buahan, kekacang, atau bijirin serta perahannya, atau alkohol yang terkandung itu terjadi secara sampingan semasa proses pembuatan makanan atau minuman adalah tidak najis dan harus ( boleh ) dimakan / diminum.
6. Makanan atau minuman yang mengandungi bahan perisa atau pewarna yang mengandungi alkohol untuk tujuan penstabilan adalah harus ( boleh ) digunakan sekiranya alkohol itu bukan dihasilkan daripada proses pembuatan arak dan kuantiti alkohol dalam produk akhir itu adalah tidak memabukkan dan kadar alkohol tidak melebihi 0.5 %.
7. Ubat-ubatan dan pewangi yang mengandungi alkohol sebagai bahan pelarut adalah tidak najis dan diharuskan sekiranya alkohol tersebut bukan diambil melalui proses pembuatan arak.
Kesimpulan saya:
i. Daripada kiraan yang dilakukan seperti di atas mendapati kandungan alkohol yang terkandung di dalam minuman bikarbonat Coca-Cola adalah dibawah aras 1 %. Oleh yang demikian, adalah harus ( boleh ) diminum minuman tersebut. ( Rujuk fatwa di atas, no. 3 )
ii. Minuman bikarbonat Coca-Cola telahpun mendapat pengiktirafan halal oleh pihak JAKIM.
( Boleh disemak dalam Direktori Halal Malaysia di Portal Rasmi Halal Malaysia )
iii. Masyarakat perlu terlebih dahulu faham mengenai alkohol yang dimaksudkan dengan najis dan haram dimakan atau diminum dengan alkohol yang tidak najis.
iv. Masyarakat perlu lebih peka terhadap status halal bagi setiap produk makanan mahupun minuman yang terdapat di pasaran sebelum menggunakannya dengan memastikan halal tersebut diiktiraf oleh badan piawaian halal iaitu daripada pihak JAKIM.
v. Jangan mudah percaya dengan khabar angin yang dikeluarkan oleh mereka yang tiada hak dalam menentukan fatwa terhadap sesuatu produk makanan ataupun minuman sama ada halal mahupun haram. Semaklah kepada mereka yang mempunyai tanggungjawab dalam penentuan fatwa dan pihak yang bertanggungjawab dalam mengawal piawaian halal. Buat masa ini pihak yang mempunyai tanggungjawab sebagai badan pengawal piawaian halal ialah pihak JAKIM sejak Ogos 2009.
vi. Memastikan status halal bagi sesuatu produk makanan mahupun minuman adalah suatu kepentingan yang mesti ditekankan oleh semua pihak dan begitu juga dalam soal penelitian dalam memilih makanan mahupun minuman dengan berhati-hati memilih produk yang benar baik serta tidak membawa kesan buruk kepada kesihatan. Hal ini mampu mengelakkan daripada berlakunya sebarang syubahah ( keraguan ) dalam kehidupan kita yang jelas dilarang di dalam agama.
Daripada Nu'man Bin Basyir Radhiallahu 'anhu, beliau berkata: Saya mendengar Rasulullah shallallahu 'alaihi wa sallam bersabda:
" Sesungguhnya yang halal itu sudah jelas dan yang haram itu juga sudah jelas, sedangkan di antara halal dan haram itu ada hal syubahah yang tidak diketahui oleh kebanyakkan manusia. Barangsiapa yang berhati-hati daripada hal yang syubahah itu, maka terjagalah agama dan kehormatannya. Dan barangsiapa terjerumus ke dalam hal-hal syubahah, maka bererti dia terjerumus ke dalam hal yang haram. Ingatlah di dalam tubuh manusia ada segumpal daging, bila segumpal daging itu baik, maka baiklah seluruh tubuh. Dan bila segumpal daging itu rosak, maka rosaklah seluruh tubuh. Segumpal daging itu ialah hati " .
( Hadis Riwayat Bukhari dan Muslim )
Wallahu a'lam.
Oleh: Aliff
Sumber Rujukan:
